Bij het project Humanitas Match Almere bieden we een maatjescontact, aan kinderen en jongeren van 4 tot 24 jaar. Vrijwilligers en stagiaires verbinden zich aan een kind of jongeren, gaan samen leuke activiteiten ondernemen en doorlopen de winstcirkel. Met elkaar bespreken we op welk punt van de cirkel ze zich bevinden, wat dat betekent voor de koppeling en waarin er ondersteuning nodig is.
De winstcirkel is opgebouwd uit fases die in een proces doorlopen worden:
We starten bij ‘zingeving en duiding’ daarbij gaan we uit van de gedachte dat ieder contact een bepaalde lading, betrokkenheid of vorm heeft. Bij het maatjescontact van Match gaat het om de verbinding, samen leuke activiteiten ondernemen en het doorlopen van de cirkel, waarbij iedere fase betekenis geeft aan de relatie.
Wanneer er een eerste ontmoeting is geweest en de maatjes een klik hebben start de fase van ‘kennismaking’, ze gaan elkaar leren kennen. Dat betekent dat er afspraken gemaakt worden hoe vaak ze elkaar zien, wat ze gaan doen, wat ze willen delen en waar ze elkaar in vertrouwen.
Zodra de afspraken helder en duidelijk zijn rollen de maatjes als vanzelf naar de ‘stabiele middenfase’. Een fase waarin het fijn is om samen activiteiten te ondernemen, elkaar te vertrouwen en met vaste regelmaat afspraken te hebben.
Vanuit de tijdelijkheid heeft het ‘afscheid en de afronding’ al een plaats gekregen. Het is duidelijk dat de maatjes gaan stoppen met elkaar te zien. Ze bespreken wat het mooiste was van de periode, wat ze gaan missen en hoe ze elkaar gaan herinneren.
Door de voorbereiding, de zingeving en het afscheid krijgt het ‘afhechten en verder gaan’ vorm. Wat in eerste instantie een gevoel van verlies geeft, wordt een herinnering.
Bij Match noemen we dat een ‘geregisseerde verlieservaring’, om te oefenen, want geen enkel kind, jongere, vrijwilliger of stagiaire bij Match blijft de rest van zijn leven rouwen over het stoppen van het maatjescontact van Match. Ze hebben wel een positieve ervaring voor de rest van hun leven.
Ieder mens jong
en oud
is op een bepaald moment op een bepaalde manier en in een bepaalde vorm op zoek naar
zingeving en duiding in relaties.
Vanuit bescherming
vertrouwen
en verbinding.
Bij een eerste kennismaking is de zoektocht naar gedeelde levens herkenningspunten of leerpunten
die zich vertalen in acceptatie van elkaar afspraken over het contact en de vorm van de communicatie samen.
Aan ieder contact relatie of verbintenis komt een einde.
ALTIJD.
Mijn oude vader (90) en oude moeder (89) weten dat als geen ander.
Eerdaags vieren zij hun 65 jarig huwelijk.
Ze leven iedere dag bewust naar het einde van het leven en hun leven samen.
Bij Match spreken we van tevoren af hoelang het maatjescontact duurt
Dat weten de maatjes voor ze samen op pad gaan.
Bij Match heet dat: ‘Iedere vrijwilliger/stagiaire komt om te gaan’.
Dat besef helpt bij de zoektocht in wat ze met hun maatje gaan doen en hoe ze afscheid nemen.
Van die tijdelijkheid maken ze een feestje zodat er gedeelde herinneringen worden gemaakt.
Soms is afscheid nemen héél lastig maar nooit onoverkomelijk want de tijdelijkheid van Match heeft een eeuwigheidswaarde.
Kijk hier loop ik warm voor.
Hier trek ik mijn stoute schoenen voor aan.
Ik loop bijna
naast mijn schoenen
van trots.
Tien eerste jaars studenten
Toegepaste Psychologie
die tijdens hun stage
op pad gaan als maatje
van een kind of jongeren bij Match.
Ze hebben
kennis gemaakt.
Na de eerste klik
is er nu de zoektocht
hoe ze het met elkaar
leuk kunnen hebben.
Dit zijn de voeten van V.
Zij is het maatje van A.
Alle maatjes van Match
krijgen een voorbereidende training.
De maatjes worden persoonlijk begeleid
en er zijn gezamenlijke bijeenkomsten.
Dit zijn de voeten J.
Hij is maatje van J.
Tijdens die gezamenlijk bijeenkomsten
praten we over onderwerpen
waar de maatjes tegenaan lopen.
Dit zijn de voeten van F.
Zij is het maatje van J.
Zoals de bijeenkomst
die gaat over
-grenzen-.
Een belangrijk thema bij Match.
We hebben namelijk verschillende grenzen.
De grenzen van jezelf
die van de ander
die van Match
die Humanitas
én de maatschappelijke grenzen.
Met allemaal heb je rekening te houden.
Dit zijn de voeten van Z.
Zij is het maatje van J.
Het belangrijkste bij grenzen is dat ze onvermijdelijk zijn.
In ieder contact of
relatie
loop je er gegarandeerd
tegenaan.
Het meeste lost zich
vanzelf op
of vindt zijn weg
wel in de relatie.
Dit zijn de voeten van C.
Hij is het maatje van T.
Grenzen zijn er
om je te beschermen.
Ze bieden duidelijkheid
je kunt je
er achter verschuilen
je erop afstemmen
elkaar er op aanspreken.
Zonder grenzen
zou het een zooitje worden.
Dit zijn de voeten van C.
Zij is het maatje van de tweeling N. en I.
Wanneer iemand vrijwilliger of stagiaire
wil worden bij Match
zoek ik altijd
even
de grens op.
Als check
hoe iemand reageert
op grenzen
maar in dit geval
ook
omdat het een belangrijke vraag is
in het werken met kinderen
en jongeren.
Aan iedereen stel ik de vraag:
‘vind je kinderen seksueel aantrekkelijk?’
Hij voelt
gegarandeerd
voor iedereen
(ook voor mijzelf)
als grensoverschrijdend.
Ik leg uit
waarom ik deze vraag stel.
We gaan erover
in gesprek.
Niet het antwoord
is daarin het belangrijkste
maar het gesprek erover.
Voor Match mag ik die vraag stellen
Wanneer ik hem zou stellen
als Maria
zou het een onfatsoenlijke vraag zijn.
Zo zit dat met grenzen.
Ze vragen soms wat uitleg.
Dit zijn de voeten van L.
Zij is het maatje van L.
Wanneer iemand over je grens gaat
kan praten soms helpen.
De ander kan dan begrijpen
wat jou raakt
wat het met je doet
waarom het onaangenaam is.
Wanneer praten niet lukt
zijn er nog andere mogelijkheden
om je grenzen aan te geven:
je kunt fysiek een andere houding aannemen
of een stap achteruit doen
een stilte laten vallen en wachten
het de ander ongemakkelijk maken
door juist een stap naar de ander toe te doen
een goede voorbereiding door van te voren te bedenken
wat je wel en wat je niet wilt
met een monotone stem
standaardzinnetjes herhalen
stap ‘opzij blok’ te doen
een wit hondje in te brengen
spreken vanuit een maatschappelijke stem
Dit zijn de voeten van J.
Zij is het maatje van A.
We hebben een regel bij Match
over hoe we omgaan met
persoonlijke vragen die de vrijwilligers
en stagiaires soms krijgen.
De regel is:
‘dat je alleen persoonlijke informatie
deelt die nut heeft voor je maatjescontact’.
Sommige informatie of te veel informatie
kan de kinderen belasten
en dan kom je over de grens van de kinderen.
Dit zijn de voeten van M.
Zij is het maatje van S.
Hoe herken je je eigen grenzen
en die van de ander?
Wat gebeurt er in je lijf
en in je hoofd
wanneer jij over jouw grens gaat?
Wanneer een ander over jouw grens gaat?
Wat zie je bij een ander
wanneer je over zijn/haar grens gaat?
Je krijgt:
Het aller aller allerbelangrijkste
bij Match
is het afscheid.
Een geregisseerd afscheid
zoals we dat zo netjes noemen.
Het is soms wel een dingetje hoor.
De stagiaires zijn net zo lekker op dreef
samen met hun maatje.
Hebben net de eerste fase van
contact maken
je verbinden
en aan elkaar hechten
achter de rug.
Zitten net zo lekker in die
stabiele middenfase
die een contact
zo aangenaam en prettig maakt
omdat er duidelijkheid is over
de afspraken
de vorm van het contact
de grenzen en
ze nu precies van elkaar weten
wat ze leuk
én wat niet leuk vinden.
Dan
tijdens de tussentijdse gesprekken
begin ik toch
over het afscheid
dat onvermijdelijk is
nog wel een paar maanden
op zich laat wachten
maar toch
het komt eraan.
Het stopt dan voor Match
er worden geen halve afspraken gemaakt
geen toezeggingen gedaan
er wordt niets
van het onvermijdelijke
afgezwakt.
Bij Match
hoort het afscheid erbij.
Tijdens de deskundigheidsbevordering
hebben we het er al over
over dat afscheid nemen
en hoe belangrijk dat is
dat je het zo goed mogelijk doet
dat je er de ruimte en de tijd voor neemt
dat je het in fases of etappes doet:
– je geeft aan het afscheid komt
– je overlegt wat afscheid betekent voor jou en je maatje
– je gaat er samen vorm aangeven.
Je mag
samen met je maatje
de volgorde kiezen van die fases
want ieder afscheid is uniek
en persoonlijk
en daarom kun je samen
de vorm bepalen
afhankelijk van:
– leeftijd
– eerdere verlieservaringen
– persoonlijkheid en
– interesses
In ieder geval is het belangrijk dat:
– je het kind/de jongere vertelt wat je in hem of haar waardeert,
– wat je zo leuk vindt aan hem/haar
– wat je vindt dat het goed kan en
– wat je zult missen als het contact stopt.
Je kunt dat samen doen door:
– het spelen van een rollenspel maar ook bv met poppenkastpoppen.
– een tekening te maken over de afgelopen periode en over het afscheid
– foto’s te maken over wat je gedaan hebt en dat te verwerken in een boekje
– een ‘kleine’ herinnering mee te geven van iets wat je ‘samen gevonden’ of ‘samen
gemaakt’ hebt of iets wat ‘emotionele’ waarde heeft.
– een medaille te maken van bijvoorbeeld karton, waar je de de naam van de jongere, je eigen naam en op de achterkant goede dingen over de jongere schrijft.
– een afscheidskoffertje van bv een schoenendoos dat je bewerkt.
– nog 1 keertje die leuke en gezellige activiteit te doen waar jullie samen zoveel lol mee
hebben gehad.
– een activiteit te doen waar jullie nooit aan toe zijn gekomen.
Herman de Mönnink heeft
een mooi beeld van
de verlieskast
over hoe rouw en verlies
in een leven plaats vinden.
Tegen de maatjes
en de kinderen/jongeren
zeggen we altijd
dat geen enkel maatje
of kind
de rest van zijn leven rouwt
over het afscheid
van Match
wel dat het als
een mooie herinnering
een leven lang meegaat.
Dat is wat we bij Match
een positieve verlieservaring
noemen.
Ieder kind verdient
in zijn kast
een laatje
met positieve herinneringen
aan de tijd
met zijn maatje van Match
Ik heb hem 8 maanden lang overal mee naar toe gedragen (F. met haar maatje J.)
Ik zie ze nog binnen wandelen
bij Humanitas Match Almere
vorig jaar oktober
vol goede moed
en enthousiasme
als 1e jaar student Toegepaste Psychologie.
Net begonnen met de studie
druk met een bijbaan
een druk sociaal leven
op naar de toekomst.
Die toekomst
nog een beetje vaag
nog een beetje onduidelijk
in ieder geval
iets met mensen
iets met kinderen?
En dan
stage lopen bij Humanitas
gekoppeld worden aan een kind
of jongere.
Allemaal hebben ze hun eigen route gelopen
ieder had zo zijn eigen dingetje
te doen.
Allemaal hebben ze het prachtig gedaan
ieder op zijn eigen manier
met een eigen invulling
prachtig binnen de kaders
van Humanitas
van Match.
En toen kwam
toch uiteindelijk
dat afscheid
iets wat ze al een jaar lang wisten
want
bij Humanitas Match
zeggen we altijd:
‘je komt om te gaan’
het is tijdelijk
maar het heeft een eeuwigheidswaarde.
Dat afscheid
is het belangrijkste
van het hele stage jaar.
Tegen de stagiaires
en de kinderen zeggen we
dat het moedig is om afscheid te nemen
zeker wanneer je het
goed
en gezellig hebt gehad.
Dat het een oefening is
voor het leven.
Dat je afscheid nemen
mag oefenen bij Match
want wanneer je leert
dat iets
kan stoppen
ook al heb je het goed
dan wordt afscheid nemen
niet minder lastig
maar wel wat meer hanteerbaar.
Stagiaires en kinderen
rouwen niet de rest
van hun leven
om hun maatje van Match.
Sommig ander verlies
gaat een leven lang mee
maar niet
een maatje van Match
wel heb je een goede herinnering
voor de rest van je leven.
Alle stagiaires
en hun maatje
zijn de band aangegaan
hebben het goed gehad
en leuke dingen gedaan
en nu
ronden ze het netjes af.
F. met haar maatje J.
gaven het samen vorm:
‘Vandaag zijn J. en ik naar de stad geweest om daar even te praten en te tekenen. Hij vertelde mij daar dat hij me erg gaat missen en dat hij hoopt dat we elkaar nog een keer zouden tegenkomen. Ik wist niet zo goed hoe ik hier op moest reageren. Uiteindelijk probeerde ik alleen de positieve kant van het einde te laten zien, door alle leuke herinneringen op te noemen. Hij zei dat hij heel blij was dat hij mijn maatje mocht zijn en daarna hebben we samen getekend’.
Gelijk vanaf het begin van hun stage heb ik ze een 8 gegeven, gevraagd mij te vertellen waarom ze die verdienen en gezegd dat het hard werken wordt om het naar een 7 te krijgen.
Kom terug
Blijf een stukje kind in jezelf herkennen
Durf met molentjes te lopen
(raak nóóit hélemaal aangepast)
Ik dacht
ik schop ze het nest uit
maar nee
niks van dat alles.
Alle 10 vlogen ze al
me ver voorbij
met hun inzicht
met hun verantwoordelijkheid
met hun vaardigheid.
‘Mijn’ 10 stagiaires
zijn me ver overstegen.
Gelukkig heb ik
toch nog wat
van mijn wijsheid
mijn kennis
mijn vertrouwen
mee kunnen geven.
Gelijk
vanaf het begin
van hun stages
heb ik ze een 8 gegeven
gevraagd
mij te vertellen
waarom ze die verdienen
en gezegd
dat het hard werken wordt
om het naar een 7 te krijgen.
Dit is wat ze
schrijven
in hun eindverslag.
Door de training die ging over grenzen stellen ben ik mij bewust geworden van het gegeven dat er grenzen zijn om te bewaken en heb ik inzicht gekregen in hoe ik mijn eigen grenzen kan aangeven. Ook vind ik deze verandering in mijn houding goed voor mezelf in het dagelijks leven, want ik ben een persoon die vrij makkelijk in de omgang is en niet snel “nee” zal zeggen tegen anderen. Nu kan ik hier dus voor mezelf ook meer op letten, door ook gewoon “nee” durven zeggen en mijn grenzen meer aan te geven. M met maatje V
Ik had van tevoren onwijs veel zin om te beginnen en na de eerste vrijwilligerstraining nog veel meer, maar dat toen ik werd gebeld met het bericht van mijn maatje werd het voor mij toen wel heel echt. Ik twijfelde enorm of ik het wel kon, of ik dat meisje wel kon geven wat ze nodig had. Ik kreeg als feedback dat onzekerheid mag en dat ik dat nooit kwijt mag raken. Onzekerheid is mijn kracht en daar door sta ik erg open voor mensen. Dat het juist iets moois is. Ik ben erg blij om dit te horen, dit geeft me vertrouwen. J met haar maatje A
Door mijn stage heb ik meer inzicht gekregen in hoe het is om iemand te begeleiden. Ik heb gemerkt dat dit veel tijd kost en dat je jezelf veel vragen stelt, over hoe je het beste kan omgaan met de persoon die je begeleid. Verder heb ik inzicht gekregen in het feit dat je aanwezigheid al veel kan doen voor een iemand. J met zijn maatje J
Ik heb geleerd dat ik tot veel meer in staat ben dan ik denk. Ook dat ik onbewust veel meer bereik dan ik zelf besef. Ik mag dus soms wel wat trotser zijn. Daarnaast heb ik ook nog geleerd hoe moeilijk het kan zijn om met een meisje van 11 jaar om te gaan en het contact vol te blijven houden. Ik heb hier heel wat moeite mee gehad maar toch is het me gelukt en dat is iets waar ik ook wel trots op mag zijn en ben. Ik vind het ook heel leuk dat ik een voorbeeld ben voor mijn maatje. V met haar maatje A
Mijn maatje en ik zijn ons allebei erg van bewust dat de eerstvolgende keer dat we een afspraak hebben de laatste keer zal zijn. We hebben het hier ook nog even over gehad. Ze vind het wel heel erg jammer, maar beseft dat het zo hoort. Ik ben blij dat ze niet helemaal afhankelijk van mij is geworden. Dat is namelijk nooit mijn bedoeling geweest, omdat ik wist dat dit met het afscheid anders een te groot ding had geworden. De laatste afspraak moet een leuke dag worden! L met haar maatje L
Ik heb geleerd verantwoordelijk te zijn voor een kind; ik had voor mijn stage nog nooit verantwoordelijk hoeven te zijn voor een ander, dus dat was nieuw voor mij. Ook heb ik geleerd geduldig te zijn met kinderen. Als ze niet luisteren moet je even geduld hebben en niet meteen uit je dak gaan; dat helpt niet. F met haar maatje J
We hebben samen de ‘bucketlist’ gemaakt, en zijn begonnen met het afstrepen van activiteiten. Op dit moment hebben we nog twee woensdagen samen, en ook nog twee activiteiten op de lijst. M met haar maatje V
Ik ben tot het inzicht gekomen dat het niet altijd in een oogopslag te zien is wat jouw aanwezigheid voor iemand betekent. Aan het begin van mijn stage had ik het gevoel dat ik nutteloos was, ik kwam één keer per week bij mijn maatje om leuke dingen te doen maar ik had niet echt het gevoel dat dat heel erg belangrijk voor haar was. Hier kwam ik later pas achter. Ik merkte dat ze altijd erg uitkeek naar de woensdag, en dat ze het vervelend vond als ik weer wegging. Dit merkte ik aan dat ze altijd al klaar stond met haar jas als ik om 14:00 bij haar thuis kwam, en dat ze mij altijd vroeg of ik niet langer en vaker kon komen. Hier kon ik uit opmaken dat het nutteloze gevoel dat bij mij speelde, volledig onterecht was. M met haar maatje S
En C
C bracht het
erg mooi
onder woorden
hoe het voor hem
werkt.
Een gesprek is als een muur die op me afkomt. Als ik goed luister zie ik allemaal gaten die als doorvragen gelden, dus als ik niet luister knal ik tegen de muur aan en stopt het gesprek, maar als ik goed luister en doorvraag dan ga ik door de gaten heen en ontwijk ik de muren hierdoor blijft een gesprek vlot en spontaan doorgaan.
