Categorie: ouderschap

Geplaatst op

Mijn moeder B. is in diepe rouw, hoe gaat zij verder zonder mijn vader J.

(De liefdevolle reacties op het overlijden van mijn vader J.)

Na het overlijden van mijn vader J.  
staat de wereld van mijn moeder B.
volledig op zijn kop.

(De rollator en de knop zijn niet gewenst maar noodzakelijk.)

70 Jaar hebben mijn vader J.
en mijn moeder B. een leven gedeeld.
Bijna een leven lang hebben zij elkaar
in evenwicht gehouden.

Mijn vader J. ondersteunde mijn moeder B.
onder haar arm
waardoor ze rechtop kon staan
lopen
haar evenwicht kon bewaren.

Na al die jaren is mijn vader J. vergroeid
naar de kant van mijn moeder B.

Vanwege haar handicap
was mijn vader J. mantelzorger
ergens in de laatste jaren
werd mijn moeder B. mantelzorgsters.

Mijn moeder B.
heeft tropenjaren geleefd.

(Ordening en opruimen zijn nu een onderdeel geworden van het dagelijks leven.)

De diepe rouw
het verlies
het besef dat een leven eindig is
de berusting dat het goed is zó 
strijden in haar hoofd en
in haar lichaam. 

De rouw heeft het leven
van mijn moeder B.
overgenomen.

(Opschrijven en de dingen blijven doen die je altijd deed zorgen voor ritme en regelmaat.)

Mijn moeder B. en mijn vader J.
waren zó lang samen 
waren zó verbonden 
dat er niet alleen iets fysieks
iets emotioneels 
maar ook iets chemisch verandert
in het lichaam van mijn moeder B.

De stresshormonen
hebben grote gevolgen
voor haar 90 jaar.

(Óók nu geeft de vijgenboom weer haar vruchten.)

Mijn moeder B. heeft nu
de vrije beschikking 
over al haar herinneringen
van de afgelopen 90 jaar
hun 70 jaar samen.

Ze kan bij iedere herinnering
willekeurig instappen
aansluiten
of overstappen 
waar ze herkenning ziet
in andere herinneringen.

Ik ken al de verhalen
al die aansluitingen
al die overstappen
ze zijn onderdeel van mijn leven
met mijn moeder B.

Het zijn de ijkpunten in mijn leven
ze hebben altijd houvast 
herkenning 
en geruststelling gebracht.

Uit hersenonderzoek weten we dat trauma’s kunnen leiden tot 
veranderingen in de hersenen. Als we schokkende gebeurtenissen 
meemaken of ons bedreigd voelen, zenden we instinctief signalen 
uit naar anderen om ons te hulp schieten. Maar als niemand te hulp 
schiet of gevaar blijft dreigen, treden oudere hersengebieden 
in werking: de emotionele hersenen, die uit de zoogdierhersenen en 
de reptielenhersenen bestaan. 
Dan blokkeert het talige deel van het brein en schakelen we over 
op primitievere manieren van overleven: vechten, vluchten of verstijven. 
Stresshormonen zijn de motor van die reacties. Bij getraumatiseerde 
kinderen en volwassenen is de stressreactie chronisch geworden. 
Daardoor raakt het alarmsysteem in de hersenen verkeerd afgesteld.

Bessel van der Kolk
Augeo Magazine
Ditty Eimers
5 september 2020

(Óók nu komen de vogels weer hun nootjes halen.)
Vanuit de Spiral Dynamics verkeren mensen die te maken hebben 
met extreme stress of in een shock verkeren, zich in de beige zone 
van het waardesysteem en is voeding en liefdevolle verzorging 
het allerbelangrijkste.
In deze laag heb je toegang tot subtiele zintuiglijke waarnemingen, 
een uniek gevoel voor tijd en ruimte en een sterke verbondenheid 
met de natuur.

Leida Schuringa, 
Op weg naar erkenning, 
Stichting Divers, 
Den Bosch, 2000
(Óók nu geeft de jaarkalender van Kandinsky kleur aan de dag.)

Nu zoeft mijn moeder B.
in hoog tempo
door al haar herinneringen.

Ik volg haar
zo veel mogelijk
zo ver mogelijk.

(Óók dit jaar bloeien de ‘paarse potjes’ van ouwe oma.)

Mijn moeder B. is een knokker
al haar hele leven lang.

Samen doen we 
er alles aan
om handen
en voeten
aan haar rouw te geven.

Mijn moeder heeft de regie
geeft de route aan
ik volg…………….

We stoppen waar
we afdwalen
waar de intensiteit belastend wordt.

We ruimen op 
waar herinneringen
haar blokkeren
want
‘een opgeruimd huis
is een opgeruimd hoofd’!

We kiezen voor kleur

waar vervangen
moet worden.

Dierbare herinneringen
krijgen hun eigen plek
waar ze gekoesterd worden.

Zo ontstaat er een tijdlijn
waarlangs mijn moeder B.
de weg naar het heden
kan vinden.

Mijn broer, zus en ik
nemen over
waar de zorgen haar belasten
regelen waar haar regie
het af laat weten.

Mijn moeder B. zoekt naar 
een nieuw
fragiel evenwicht.

Geplaatst op

Natuurlijke en Logische Gevolgen

Na afloop van de persconferentie op 21 april 2020 stelde een journalist aan premier Rutte een heel boeiende vraag; ‘Al weken zegt u dat Nederland zich voorbeeldig gedraagt. En wat krijgen we ervoor terug?! Nog eens drie weken verlenging…Hoe rijmt u dat met elkaar?’

Tja dacht ik, dit gaat over beloning, een beloning voor het goede gedrag?

Wat gebeurt er wanneer ik mijn taart in de oven zet en hem vergeet? Het natuurlijke gevolg is dat mijn taart verbrandt.
Al van jongs af aan heb ik een weerstand tegen straffen en belonen. Straffen, en dat geldt ook voor belonen, is gebaseerd op macht en heeft alleen effect op korte termijn. Bij straf ligt de nadruk op mijn gedrag en niet op de consequenties ervan. Het legt de verantwoordelijkheid en de controle buiten mijzelf. Het enige waar ik misschien heel goed in ga worden, is het vermijden van situaties waarin ik gestraft kan worden of misschien heb ik juist die straf er wel voor over. Wanneer ik mijn straf heb gekregen voelt het als een soort betaling en kan ik het de volgende keer weer doen. Mijn ware zoektocht naar de kern van het niet geloven in straffen en belonen, maar naar denken en handelen in ‘oorzaak en gevolg’ begon toen mijn kinderen klein waren.

Wat kan ik doen als ik vind dat mijn kind niet gestraft hoeft te worden als het zich misdraagt en ook niet beloond als het goed gedrag laat zien?

Een van de zoons vergat iedere keer weer zijn sap en fruit mee naar school te nemen. Op het moment dat ik dat ontdekte, sprong ik op de fiets, bracht ik het onmiddellijk naar school en liet ik hem weten dat ik het gebracht had. Ik vertelde hem dat het niet handig was, dat ik ervoor op pad moest en dat het de les verstoorde. Ik hoopte hem op deze manier duidelijk te kunnen maken dat het me slecht uitkwam, omslachtig was en veel tijd kostte om hem iedere keer zijn sap en fruit na te brengen.

Meestal raakte zoonlief dan uit zijn humeur, reageerde een soort van nukkig en prompt vergat hij de volgende keer zijn sap en fruit weer. We zaten in een soort cirkeltje, een cirkeltje waar ik mijzelf vrijwillig in had gemanoeuvreerd door mijn ideeën over een goede moeder willen zijn. Ik kon het niet over mijn hart verkrijgen dat hij de enige in de klas was zonder fruit en sap. Ik had tijd en moeite gedaan om het klaar te maken en het idee dat de juf, en de andere ouders, er iets van zouden vinden hielden mij vast in het cirkeltje. Ik gaf mijn zoon de schuld, want als hij gewoon zijn sap en fruit meenam dan had ik al die gedachten en gevoelens niet. Probleem opgelost.

Wat is het natuurlijke gevolg als je je sap en fruit vergeet? Dat je in de klas niets te drinken of te eten hebt terwijl de andere kinderen hun sap drinken en hun fruit eten! Je hoort er niet bij en je krijgt honger. Om uit het cirkeltje stappen besloot ik niet langer verantwoordelijk te willen zijn voor het meenemen van zijn sap en fruit naar school. Wanneer hij het de volgende keer zou vergeten zou hij in de klas zitten zonder sap en fruit. Het zou geen nut hebben om daarover tegen mij te mopperen of boos op mij te worden. Het is tenslotte niet mijn probleem.

Zoonlief was het ondertussen natuurlijk zo gewend dat ik hem zijn sap en fruit achterna bracht dat de kans groot was dat hij gefrustreerd zou raken. Ik had hem eraan laten wennen dat hij zijn sap en fruit nagebracht kreeg. Dus werd het tijd om zoonlief op de hoogte brengen dat híj een probleem had en niet ík . Ik vertelde hem wat mijn plan was, hoe ik het ten uitvoer ging brengen en wat mijn antwoord zou zijn wanneer hij tegen de consequenties aanliep: ‘Wat vervelend dat je je sap en fruit vergeten bent.’ (Waar nodig zou ik school ook inschakelen, zodat niet iemand anders hem sap of fruit zou geven.) Vanaf dit punt mocht zoonlief zelf leren, ervaren en kiezen wat hij belangrijk vindt.

Wat doe ik wanneer ik geloof dat straffen en belonen eigenlijk alleen op korte termijn werkt en ik er zelf een lelijk mens van dreig te worden?

 Mijn grootste oefening is om mijn mond te houden, niet toe te geven aan mijn onwillekeurige beweging om hem zijn sap en fruit na te brengen. Ik zou mijzelf bevestigen dat ik júist een goede moeder zou zijn door hem zelf zijn verantwoording te laten nemen. De eerstvolgende keer zou ik het puntje van mijn tong afbijten en vooral niet zeggen dat het misschien een goede les voor hem is, want dat zou de consequentie onmiddellijk veranderen in een straf. Het gaat erom dat ik de woorden kies die het mijn kind duidelijk maken dat er een keuze is, een mogelijkheid om zijn problemen zelf op te pakken en dat hij niet iets moet omdat wij dat willen.

Het idee dat mijn kind honger zou lijden wanneer hij zijn sapje en fruit niet bij zich had, het idee dat ik geen goede moeder zou zijn wanneer ik er niet voor zou zorgen dat hij het kreeg, het idee dat hij het enige kind in de klas zou zijn zonder sap of fruit, zorgde ervoor dat ik mijn fietst pakte en de weg naar school voor de tweede keer aflegde. Stap voor stap moest ik dit voor mijzelf ontleden en beseffen dat het hooguit een onplezierig hongerig gevoel geeft waar hij de rest van de ochtend mee rond zou lopen, maar dat zijn lichaam daarvan geen schade zou ondervinden. Dat ongemak zou goed van pas komen om zoonlief ertoe te brengen er voortaan aan te denken zijn sap en fruit mee te nemen. Ik moest beseffen dat mijn ‘goede’ moederschap niet zou afhangen van het missen van zijn sap of fruit. Ik heb niet het recht de verantwoordelijkheid van mijn zoon op me te nemen en evenmin heb ik het recht de gevolgen van zijn daden voor mijn rekening te nemen. Die moeten hij zelf dragen.

Geplaatst op

Wat is gelijkwaardigheid?

Gelijkwaardigheid betekent niet dat we allemaal gelijk zijn aan elkaar,
betekent geen uniformiteit! 
Gelijkwaardigheid betekent dat de mensen ondanks al hun persoonlijke 
verschillen en kundigheden dezelfde aanspraken kunnen maken op
waardigheid en respect.

Kinderen dagen ons uit
Rudolf Dreikurs en Vicki Soltz
Het kind is in elke fase een volwaardig wezen en niet slechts 
een onaf mens, die nog niet alles kan. 
Kinderen hebben het recht te zijn zoals ze zijn, het recht op de dag 
van vandaag en het recht op hun eigen dood.

Het recht van het kind op respect
Janusz Korczak
Als ouders niet hardop hun eigen gevoelens en gedachten
delen met hun kinderen, terwijl ze die wel hebben
in de omgang, dan stappen ze uit de gelijkwaardigheid in de relatie. 

vrije vertaling uit
Gewoon leven met ongewone handicaps
Hans Bom en Cor de Bode

Ik heb een eigenzinnig stukje 
dat komt ergens heel diep
vanuit mijzelf.

Wanneer ‘iets’
uit dat eigenzinnige stukje
omhoog borrelt
is het niet te stuiten
gaat meestal gepaard met
veel heftigheid en gedrevenheid.

Dat eigenzinnige stukje
heeft eigenlijk geen omschrijving
het omvat alles.

Het wordt geactiveerd door
een geur
een kleur
iets dat ik lees
een gevoel
iets dat ik hoor
proef
of door iets dat ik bedenk.

In de loop der jaren
ben ik handig geworden
om dat stukje ‘iets’
dat naar boven borrelt
woorden te geven.

Ik laat het als het ware
langs mijn hoofd
mijn denken gaan
zoek naar verbanden
geef het woorden.

Wanneer ik
voor wat daar diep binnen
in me borrelt 
een omschrijving geef
klinkt het als

– Gelijkwaardigheid
– Respect
– Eigenwaarde.

Vanuit gelijkwaardigheid
benader ik de wereld
mijn leven
met anderen
de kinderen waar ik een
opvoedingsverantwoordelijkheid voor heb.

Vanuit dat ‘iets’
aan mijn binnenkant
respecteer ik
de eigenheid
van de ander
de gelijkwaardigheid 
naar elkaar.

En wanneer iets
mijn gevoel van rechtvaardigheid raakt?

K. zegt altijd :
‘Stop er een kwartje in
dan komt er voor twee euro vijftig uit.’

Vooral bij dat gelijkwaardig
heb ik een beeld
van een kilo lood
en een kilo veren
op een weegschaal.

Beiden hebben
hetzelfde gewicht
maar een compleet andere
vorm
materie
samenstelling.

Wat wanneer je blaast?
Het in de lucht gooit?
Of het een schop geeft?

Geplaatst op

Hoe geloofwaardig is straffen en belonen?

Zolang als ik me kan 
herinneren
heb ik iets met 
straffen en belonen
eigenlijk
iets TEGEN 
straffen en belonen.

Met eenzelfde felheid
en heftigheid
heb ik iets tegen
‘leren van je fouten’.

Voor mijn idee leer ik
NIKS door straffen
of belonen.
Leren van mijn fouten
zit er bij mij  sowieso
niet in.

Ik leer
wanneer ik weet hoe
‘oorzaak en gevolg’
werkt.

Wanneer ik 
mijn verantwoording neem
de gevolgen 
de consequenties
van mijn daden 
acties
of gedrag
ervaar
zie
besef
is dat een eerlijke 
realistische
leerzame situatie voor mij.

Wanneer aan de gevolgen
geen straf of beloning
wordt verbonden
wanneer ik mijzelf
om een gevolg 
niet straf
of beloon

is er ruimte
om naar de situatie te kijken
overwegingen te maken
te kiezen
verantwoordelijkheid te nemen
zodat mijn inzicht
en wijsheid groeit.

Bij mijn kinderen merkte ik
net als bij de tweeling
hoe snel ze inzien
dat ‘oorzaak en gevolg’ 
rechtvaardig is.

Soms is er geen natuurlijk gevolg
moeten we wachten
tot een nieuwe mogelijkheid
zich voordoet.

Soms kan ik het probleem
oplossen
door het met de kinderen
te bespreken
te zien wat ze zelf in te brengen hebben.

Ik leer mijn kind  
wat een gevolg 
kan zijn van zijn gedrag.

Wanneer ik
als ouder of
opvoedingverantwoordelijke
met mijn kind
in een machtsstrijd gewikkeld ben
ben ik geneigd logische gevolgen
als straf te gebruiken
waardoor het effect verloren gaat.

Ik hou mijzelf constant voor ogen:
‘Ik heb niet het recht iemand te straffen
ik heb de plicht te vertellen
wat reële consequenties zijn.

Ik heb niet het recht om mijn kind
mijn wil op te leggen
maar ik ben ook niet verplicht
toe te geven
of mee te bewegen met 
de nukken en onrechtvaardigheden
van mijn kind.

Zo had één van de zoons
geen zin om mee te eten
met de rest van het gezin
aan tafel
hij regelde zijn eten zelf wel.

Het cirkeltje was compleet
niet willen eten aan tafel
de ongezelligheid van zijn gedrag
honger op vreemde tijdstippen
de behoefte om te snoepen
er was geen gesprek over te voeren.

Tot we overgingen op
oorzaak en gevolg.

Zoonlief hoefde niet
met ons aan tafel te eten
wanneer hij dat niet wilde.

Maar aangezien we met elkaar
aan tafel aten 
wij de gezelligheid een 
belangrijk onderdeel vonden
van de maaltijd
kon hij er niet bij te zitten
wanneer hij niet met ons
wilde eten.

Vanaf dat punt was hij niet
betrokken bij onze maaltijden
at niet mee aan tafel.

Een halve week scharrelde zoonlief
zijn eigen kostje bij elkaar
op het tijdstip dat hij dat wilde.

Op een middag kondigde hij aan
dat hij gewoon weer aan tafel
mee wilde eten.

Voor de avondmaaltijd 
hadden we niet op hem gerekend
maar hij was van harte welkom
de volgende ochtend 
aan het ontbijt.

Zonder mokken of morren
scharrelde hij nog één keer
zijn maaltje bij elkaar
en schoof de volgende ochtend
met de rest aan tafel.

Hij vertelde dat het
omslachtig was
om zelf eten je eten bij elkaar
te moeten scharrelen
het erg ongezellig is om
alleen te eten.

Geplaatst op

Hoe boeddhistische zou je mijn opvoeding kunnen noemen?

De rolverdeling
hier in huis is
dat K. boeddhist is
de Suta’s leest
Pāli leert
Dhamma-talks doet
mediteert
en een stichting opzet.

Ik ben van de 
praktische invulling
over het boeddhisme
het maken van plogjes
met uitleg
de vertaling
naar alledaagse dag.

Onderwerpen
die me al jaren
dicht aan het hart liggen
zijn kinderen
en opvoeding.

Bij mijn recente
zoektocht
naar boeddhistisch opvoeden
kom ik bij

het boeddhaforum.nl
waar de nadruk ligt
op de ontspannen leefstijl
van de ouder.

Ouders van nu
geeft 10 tips
om als ouder
zelf rust te hebben.

Op boeddhakids 
ligt de nadruk
om als ouder
een voorbeeld te zijn
samen te mediteren
je kinderen leren
‘medegevoel’ te hebben.

Alhoewel de opvoeding
van de drie zoons
alweer een tijdje geleden is
put ik nog regelmatig 
uit die ervaringen
voor de tweeling.

De vijf voorschriften
van het boeddhisme

1. vermijd te doden en handel met respect naar alle vormen van leven
2. vermijd te stelen, te nemen van wat niet van jou is of hebzuchtig te zijn
3. vermijd ongeoorloofd seksueel gedrag
4. vermijd te liegen, te roddelen, harde en grove woorden en onzinnig gepraat
5. vermijd bedwelmende middelen en onopmerkzaam gedrag

laat zich
wat mij betreft
prima vertalen
naar mijn leef-
en opvoedstijl.

Regel 3 en 5 zijn
voor mij
onderwerpen
die van en voor
de volwassenen zijn
waarbij je het
je kinderen
voorleeft
en stapsgewijs
bespreekbaar maakt.

Regel 1
was en is
in ons vegetarisch
duurzaam leven
een regelmatig onderwerp 
van gesprek.

Waarbij ik graag
de toespraak
van Chief Seattle 
‘hoe kun je de lucht bezitten’
als ijkpunt heb.

Wat er gebeurt met de aarde
gebeurt met de kinderen 
van de aarde. 
Als een man op
de grond spuwt
spuwt hij op zichzelf.
Alles hangt met alles samen.

Regel 2 
is verankerd in mijn 
christelijke opvoeding
en het Nederlandse
rechtssysteem.

Regel 4
gaf de meeste uitdaging.

Zolang ik me kan herinneren
heb ik een aversie
tegen straffen en belonen
ben ik een groot voorstander
van ‘oorzaak en gevolg’
en ‘geweldloos verzet’
wat
naar nu blijkt
perfect aansluit bij
het boeddhisme.

Jaren geleden
kreeg ik het boek 
‘kinderen dagen ons uit’
van Rudolf Dreikurs en Vicky Soltz
in handen
over een democratisch
opvoedingsmodel
gebaseerd op gelijkwaardigheid
en wederzijds respect
tussen ouders en kinderen.

Gelijkwaardigheid betekent niet 
dat we allemaal gelijk aan elkaar zijn
betekent geen uniformiteit! 
Gelijkwaardigheid betekent 
dat de mensen ondanks al 
hun persoonlijke verschillen 
en kundigheden dezelfde 
aanspraken kunnen maken 
op waardigheid en respect.

Met name bij
hoofdstuk 5
‘de bedrieglijkheid van straffen en belonen’ 
en hoofdstuk 6
‘oorzaak en natuurlijke logische gevolgen’
een manier
om uit de machtsstrijd
te blijven met  mijn kinderen
vielen er alleen 
maar kwartjes.

Beide hoofdstukken
vormden voor mij
de basis om
liegen
roddelen
harde en grove woorden
en onzinnig gepraat
uit te bannen.

Natuurlijke gevolgen 
komen tot stand onder druk 
van de werkelijkheid 
zonder dat ouders 
op een bepaalde manier 
ingrijpen
ze zijn altijd doeltreffend.
Naast natuurlijke gevolgen
kunnen er ook
afgesproken gevolgen zijn
die gebaseerd zijn op 
feiten en realiteit.
Kinderen zien heel snel in 
dat logische gevolgen rechtvaardig zijn
en gewoonlijk accepteren ze 
deze gang van zaken zonder protest. 

Zo ook de drie zoons
en de tweeling.

Geplaatst op

Wat er met je gebeurt als je oud, écht heel oud bent

Na zijn pensionering

30 jaar geleden

is mijn vader

met veel plezier
talent
en oog voor detail
gaan tekenen.

Helaas
komt zijn laatste tekening 
maar niet af.

De wereld
om hem heen
heeft nog zijn
aantrekkingskracht

 

genoeg kleine dingen
om van te genieten.

 

Alleen dat
ouder wordend lijf

 

 

vertoont steeds
meer 
en meer
mankementen.

 

 

De deur staat 
nog steeds open
voor een kopje thee
met een koekje
maar ieder bezoek
kost meer
en meer energie.

 

Mijn vader laat zien
dat oud worden
het leven kwetsbaar 
en fragiel maakt.

 

Dat oud worden
geen schoonheid heeft
wanneer een lijf
het stapje voor stapje
af laat weten.
 
Dat oud worden dwingt
om ieder moment van de dag
verliezen te aanvaarden
het lelijke van de ouderdom te vervangen
door schoonheid van binnenuit
en winst van 65 jaar huwelijk.
 
Mijn vader en moeder
doen het samen 
waardig
zelfbewust
zonder te klagen
in volle bewustzijn
met eigen regie.
 
Oud zijn
wordt mij 
wonderschoon
en
ontroerend
voorgeleefd.
 
 
 
 
 
 
Geplaatst op

Een sprong naar het heden

Ondertussen zijn we een flink aantal jaren verder en is onze drierelatie een dierbare herinnering. Ik put nog steeds uit de ervaringen die ik tijdens deze relatie op heb mogen doen, ervaringen die me gemaakt hebben tot wie ik nu ben. Ik ben blij met de persoon die ik geworden ben.

Gestructureerd gezinsleven

Kort nadat onze drierelatie de draai had gemaakt en wij vormgaven aan ons gedeeld verleden, het ouderschap centraal bleven stellen en ieder voor zich om leerde gaan met het verlies, kwam Larry in ons leven. In eerste instantie als een toevallige passant die het goed met ieder van ons kon vinden. Hij schopte af en toe tegen de deur en zorgde voor flink wat chaos in ons goed geregisseerde en gestructureerde gezinsleven. Ons, in zijn ogen voorspelbare en stabiele systeem, sprak hem aan. Larry was één en al chaos, energie en jeugdigheid. Iemand die in een andere levensfase verkeerde en met heel andere zaken bezig was dan dat wij waren als gezinssysteem. Wonderwel klikte het met ons allemaal. Larry bracht beweging in ons gestructureerde systeem, zonder verstoring. Op onze beurt brachten wij structuur in zijn leven.

 

‘Ik wilde mijn lijf niet oud zien worden naast hem’

 

Nieuwe liefdes

Door de beweging die ingezet was met het beëindigen van onze drierelatie en de komst van Larry, kwamen er nieuwe liefdes in onze levens. Bijzonder genoeg gebeurde dit zonder dat het meeroudersysteem onderbroken werd. Met iedere liefde die erbij kwam werd ons systeem groter, en iedere volwassene had zorg voor het gehele systeem. Marc werd verliefd op Beth en ging samenwonen. Jorg leerde Rinka kennen en trouwde. En Larry en ik, ook wij werden een stel, maar dat ging niet zonder slag of stoot. Larry is 16 jaar jonger dan dat ik ben, en dat leeftijdsverschil had een grote impact.

16 Jaar leeftijdsverschil

Larry en ik deelden dezelfde waarden en normen en stonden op eenzelfde manier in het leven. Larry sloot in alles naadloos aan op mij en de basis van ons systeem. Maar ja, die 16 jaar verschil én het feit dat we beiden in een andere levensfase zaten, maakten het niet direct makkelijk. In wezen leek Larry net student af en was ik een ‘oudere’ vrouw met 3 puberzoons en een heel systeem achter zich. We hadden heel wat te overbruggen en dat verliep niet altijd even charmant.

 

‘Bij iedere verandering blijf ik mezelf opnieuw uitvinden en aanpassen’

 

Het zit hem vaak in de kleine dingen die het verschil in leeftijd en levensfase benadrukken. Zo vroeg Larry, in de beginfase van onze relatie, wat mijn favoriete vakantie was. Voor Larry was het voldoende om zijn rugzak in te pakken op de ochtend van vertrek naar Schiphol te gaan en daar te beslissen waar hij heen zou gaan. Ik keek hem met glazige ogen aan. Als moeder van 3 opgroeiende zoons was ik al blij wanneer mijn kinderen het naar hun zin hadden. Over avontuur en spontaniteit dacht ik niet eens na.

Een goed koppel

Toch kon Larry als persoon die 16 jaar met gemak overbruggen, net zoals hij in staat was om het hele systeem erbij te nemen zonder daar ooit enig ongemak bij te voelen. In mijn relatie met Larry lag het ongemak bij mij, waar ik in onze drierelatie in conflict was met de buitenwereld, was ik in mijn relatie met Larry in conflict met mezelf: ik wilde mijn lijf niet naast hem oud zien worden.

Eerlijk is eerlijk, de eerste tijd was het een zooitje daar bij mij aan de binnenkant. Ik vocht tegen het onvermijdelijke want wat er ook gebeurde, Larry en ik bleven bij elkaar. In de loop van de tijd hebben we de verschillen tot overeenkomsten gemaakt. Larry spreekt mijn enorm beweeglijke binnenkant aan, die zich goed kan aanpassen aan het leven dat ik leef. Bij iedere verandering lukt het mij om dicht bij mijzelf te blijven en mezelf opnieuw uit te vinden. Ja, Larry en ik zijn een goed koppel.

 

Bouw van ons duurzaam Pentakelhuis

In onze relatie leek alles zich op een natuurlijke manier te vormen en na verloop van tijd begonnen Larry en ik met de bouw van ons duurzaam ‘Pentakelhuis’. We hadden ons aangesloten bij een CPO (Collectief Particulier Opdrachtgeverschap) om een ecologisch huis te bouwen. Het huis werd gebouwd in een vijfhoek en we wilden deze vijfhoek dan ook overal in terug laten komen. We hielden de regie in eigen hand en hadden specifieke wensen die we graag in wilden passen, zoals: het gebruik van fsc hout, een focus op duurzaamheid, lokaliteit, cradle to cradle, een rieten kap en leemstuc op de wanden. De filosofische kant van ‘het pentakel’ was ons uitgangspunt, een uitgangspunt dat voor behoorlijke uitdagingen zorgde. We hebben het samen voor elkaar gekregen, en we leven nu alweer een aantal jaren naar volle tevredenheid in ons Pentakelhuis dat we ‘Penta Riet’ hebben genoemd, een verwijzing naar de vorm en het rieten dak.

 

De kinderwens

Toen Larry en ik elkaar leerden kennen was mijn lichaam, door mijn leeftijd en ons complete gezin, de tijd van kinderen krijgen voorbij. We waren druk met een groot gezinssysteem, werk, bouwen, verhuizen en de constante beweging en dynamiek van veranderingen waar we ons aan aanpasten. Al die jaren dat ik Larry kende, had hij een kinderwens. Een kinderwens die niet in ons leven leek in te passen.

 

‘We namen de beslissing om de kinderwens van Larry in vervulling te laten gaan’

 

Maar op het moment dat de grootste hectiek van veranderingen, verhuizingen en uitvliegende zoons een beetje tot rust was gekomen, namen we de beslissing om de kinderwens van Larry toch in vervulling te laten gaan. In het traject naar vervulling van zijn wens, kregen we op een gegeven moment contact met Sandra en Lies. Net als Larry had ook Sandra een kinderwens. Samen hebben we aan onze grote tafel gezeten om elkaar te leren kennen en te ontdekken hoe Larry en Sandra ouders wilden zijn van een kind samen. Larry wilde een actieve vaderrol in het leven van zijn kind. Voor Sandra en Lies was dat ook een belangrijk gegeven. Ik stond achter de wens en de invulling die Larry wilde geven aan zijn kinderwens en ouderschap. Alle voorwaarden waren aanwezig. Het is Larry en Sandra niet gelukt om samen een kindje te krijgen, wel heeft Larry een actieve rol gekregen in het leven van de tweeling waar Sandra en Lies de liefde, de dagelijkse zorg en de verantwoordelijkheid voor hebben gekregen.

Werk en coaching

Mijn werk maakt een belangrijk deel uit van mijn leven. Het is meer dan alleen mijn werk; het is de manier waarop ik leef. Zowel in mijn werk als in mijn persoonlijk leven staan de Humanitaswaarden van gelijkwaardigheid, eigen regie, verantwoordelijkheid en vraaggerichtheid centraal. In de loop der jaren heb ik honderden gezinnen en mensen van alle leeftijden mogen coachen en begeleiden. Mijn opleiding, specialistische cursussen en werk- en levenservaring vormen de basis van mijn coaching. Coaching, waarbij ik samen met jou de uitdaging aanga om jezelf opnieuw uit te vinden. Coaching, waarin ik je ondersteun in het nemen van verantwoordelijkheid en je motiveer om de regie in eigen hand te nemen. Coaching, waarbij we uitgaan van gelijkwaardigheid en jouw behoeften.

 

 

 

Geplaatst op

Ondeelbaar verlies

Misschien heb je het meegemaakt, het moment waarop een gedeeld dagelijks leven tot een einde komt. Bij ons gebeurde dat op een bepaald moment, waarbij ons gezamenlijk ouderschap en ons gedeelde verleden bleven bestaan. Daarnaast deelden we nu een gezamenlijk verdriet. Het verdriet van niet meer samen zijn. Het verdriet van iemand missen die ooit zo’n belangrijk onderdeel was van jouw leven. Het verdriet om het verlies van een toekomst samen. Een verdriet dat zo persoonlijk is, dat je je eigen weg en vorm erin moet zien te vinden. Alle drie herkenden we dat verdriet bij elkaar, maar we konden het niet delen omdat het geen deel meer uitmaakte van onze relatie.

De regels veranderden niet

Ook bij dit verlies hielden we ons aan onze regels; gelijkwaardigheid, eigenwaarde en respect. Niemand had een groter verdriet dan de ander, ieder had evenveel recht op zijn eigen verdriet en we hadden respect voor het verdriet van de ander en zijn of haar zoektocht naar de vorm om dit te uiten. Onze zoektocht was niet naar wat we verloren hadden, dat was soms pijnlijk duidelijk. De zoektocht was juist naar wat we nog deelden en de vorm die we dit zouden geven. Ons gedeelde leven kwam namelijk tot een einde, maar ons gezamenlijk ouderschap en gedeelde verleden niet.

‘Al die gesprekken, kwamen nu goed van pas’

 

In deze nieuwe situatie deden we wat we altijd gedaan hadden: elkaar nabij zijn. Hoewel dat veelal lukte, was het nog wel zoeken naar een manier om voldoende ‘afstand’ te creëren van dat gezamenlijke leven. In alle jaren dat we samen waren hadden we altijd ontzettend veel gepraat over ons drieën, over hoe we met de wereld om moesten gaan, wat we belangrijk vonden, wat we wilden delen en hoe we onze drierelatie wilden presenteren. Al die gesprekken, kwamen nu goed van pas. Het zorgde ervoor dat we ook met betrekking tot het afsluiten van onze relatie een gezamenlijk besloten verhaal uit konden dragen richting de buitenwereld.

Ook het afsluiten van een relatie is een traject

Want net als het aangaan van een nieuwe relatie, is ook het afsluiten van een relatie een heel traject. Wat eerder vanzelfsprekend was in onze relatie veranderde en vroeg juist extra aandacht. Hoe begroet je elkaar, hoe gedraag je jezelf tegenover de ander? Lichamen reageren direct op de subtiele signalen van de ander, en de reactie naar die ene persoon is na zoveel jaar samen vaak automatisch. Hoe spreek je elkaar aan? ‘Lieverd’ of ‘schat’ kan natuurlijk niet meer; tenzij deze koosnamen een andere lading krijgen. Hoeveel persoonlijke zaken deel je nog en hoe groot wil je de afstand laten worden?

‘Loslaten is niets anders dan een rouwproces’

 

Door ook het afsluiten van onze relatie goed te bespreken, waren we in de mogelijkheid om een afstand te creëren die voor iedereen acceptabel was. Dichtbij, maar met genoeg afstand om een ‘eigen’ leven vorm te geven. We vonden onze weg om ‘normaal’ met elkaar om te gaan en toch voldoende afstand te nemen om elkaar los te laten.

Het doorlopen van het rouwproces

Loslaten is namelijk niets anders dan een rouwproces. En in een rouwproces spelen primaire emoties. Je doorloopt een heel traject waarin niet iedere emotie even intens is en de volgorde altijd lijkt te veranderen. Emoties komen continu langs elkaar heen; ook wanneer je het even helemaal niet verwacht. Net als het rouwproces, draait ook het proces van loslaten om deze sterke, alomvattende emoties en is er vaak veel tijd nodig om daadwerkelijk los te kunnen laten.

We konden boosheid vermijden

We zijn nooit boos geweest op elkaar. We hebben ook nooit de behoefte gevoeld om elkaar te frustreren, pijn te doen of te kwetsen. Wel kon het feit dat onze processen niet altijd gelijk opliepen ontzettend onhandig zijn. Soms wilde ik dat ik boos kon zijn en de behoefte had gevoeld om te kwetsen of de ander pijn te doen. Juist mijn boosheid zou dan voor de afstand zorgen en het scherpe gevoel van verlies dempen. Want dat gevoel was ontzettend zwaar en zat eindeloos diep. Het gevoel alsof je een deel van jezelf kwijt bent geraakt.

Het leven gaat door

Soms kan boosheid helpen om afstand te nemen van de ander. Voor mij was die boosheid er niet met als gevolg dat ik soms eindeloos verdrietig was, regelmatig letterlijk verdwaald was, zomaar tranen met tuiten kon huilen en een fysieke pijn voelde waardoor ik ineengedoken op de bank lag. En hoe diep het verdriet ook gaat, hoeveel pijn het je ook doet; je blijft blijkbaar toch overeind.

Het leven gaat door, in de zorg voor kinderen, elkaar en jezelf. Ik steeg zelfs een beetje boven mijzelf uit. Ik werd namelijk erg op mezelf teruggeworpen en moest mezelf opnieuw uitvinden. Wie was ik nog zonder Marc en Jorg? Hoe ging ik mijn moederschap en mijn leven vormgeven?

‘Vind samen oplossingen en rituelen om de relatie los te laten en de persoon zelf te behouden’

Vechten en strijden is ten nadele van de kinderen

Een aantal jaar later werkte ik regelmatig met vechtende en strijdende ex-partners die samen tot een omgangsregeling moesten komen. Hoewel ik nooit heb kunnen begrijpen dat je als ouder de andere ouder zó op scherp kunt zetten, negatief over de ander kunt praten of je kind voor een keuze kunt zetten; heb ik wel altijd begrepen waarom de keuze voor boosheid en woede gemaakt werd. Ik wist namelijk als geen ander dat die boosheid soms een handige uitweg is; een drijvende kracht om het eindeloze, peilloze verdriet uit de weg te gaan.

Boosheid helpt je om afstand te nemen. Koester deze boosheid als iets persoonlijks, iets van jouzelf en een stuwende kracht. Juist wanneer je deze boosheid kunt regisseren, helpt het je om los te komen van de ander zónder jezelf of de ander te beschadigen. Vind samen oplossingen en rituelen om de relatie los te laten en de persoon zelf te behouden. Uit je boosheid niet als agressie of haat naar de ander, maar zet het om tot iets moois, iets positiefs. Iets wat je samen kunt gebruiken om afstand te nemen van de relatie en de nodige stappen te zetten om beiden weer een eigen leven op te starten. Hoe zwaar het verdriet op dat moment ook voelt; tijd heelt alle wonden.

Geplaatst op

Het einde van onze drierelatie en het bestaan van ons meeroudergezin

Wanneer ik aan ons denk als drierelatie, denk ik aan een omgekeerde piramide op de punt. Ik was de punt waar alles op steunde, maar dat kon alleen door het evenwicht tussen Marc en Jorg, die de bovenkant van onze piramide vormden. We moesten er uiteraard alle drie voor zorgen dat het evenwicht bewaard werd, maar door mijn positie op de punt, waren Marc en Jorg met betrekking tot de balans het centrale punt. Wanneer zij het evenwicht zouden verliezen, zou de piramide op mij, het steunpunt, breken. We waren ons dan ook altijd ontzettend bewust van dat beeld. Binnen deze piramide bevonden zich onze kinderen, die we op deze manier bescherming boden.

‘Als een stuwing van het leven kantelde onze piramide van haar punt, op haar zijkant’

Een evenwichtig geheel

Jarenlang functioneerde die omgekeerde piramide in een evenwichtig geheel. We waren op elkaar aangewezen en door het evenwicht hadden we niet meer nodig dan elkaar. Met onze persoonlijke interesses en ontwikkelingen hielden we ons systeem in stand en hadden we, naast de wiebelige plek in de buitenwereld, een eigen herkenbare vorm gevonden. Het was voor iedereen duidelijk hoe we leefden, welke rollen er waren en wat wij voor elkaar en de kinderen betekenden. Het waren rustige, vriendelijke en groeizame jaren.

Het was een fijne tijd om de kinderen een stevige basis mee te geven. Maar toen werden de kinderen groter, gingen ze puberen en begonnen ze steeds actiever hun plek in de buitenwereld in te nemen. Blijkbaar doet het leven zelf dan iets met een evenwicht. Op dat punt veranderde er ook iets bij ons in de relatie.

Het evenwicht veranderde

Voor mij voelde het als een implosie. Te veel evenwicht binnen een systeem voorkomt groei en leidt uiteindelijk tot stilstand. Als een stuwing van het leven kantelde onze piramide van haar punt op haar zijkant en kwam de relatie tussen Marc en Jorg centraal te staan. Zij waren nu het centrale punt en zorgden voor het evenwicht; ik stroomde de wereld in. Waar mijn werk in eerste instantie mijn tijd vulde en voor inkomsten zorgde, werd het een combinatie van mijn hobby, mijn maatschappelijke betrokkenheid en passie een betaalde baan. Ik werd als het ware opnieuw de wereld in gelanceerd. Mijn passie werd mijn werk en mijn werk werd mijn passie – en dankzij de gekantelde piramide was daar ook plaats voor.

 

Ook uit elkaar groeien is natuurlijk

Op dat punt begon onze gezamenlijkheid als personen uit de pas te lopen. Ik dreef van Marc en Jorg af als individu, met mijn interesses en invulling van mijn leven. Het komt namelijk regelmatig voor dat je bij bepaalde veranderingen in een levensfase met je relatie op een rotonde uitkomt. Je neemt deze rotonde samen, en uiteindelijk kan blijken dat door deze verandering in jouw individuele levensfase, je beiden een andere afslag neemt. Verliefd zijn en houden van is een smeermiddel en niet datgene dat de verbinding blijft geven. Respect, eigenwaarde en gelijkwaardigheid zijn waar het uiteindelijk allemaal om draait in een relatie. Wanneer je bemerkt dat je beiden een andere afslag neemt op de rotonde in jullie relatie, kijk je samen vanuit respect, gelijkwaardigheid en eigenwaarde wat je nog bindt. Je neemt een beslissing: wil je het dagelijks leven samen blijven delen?

‘We zijn nog steeds verbonden door een gedeeld verleden en we blijven ouders van onze, nu volwassen, zoons’

Een eigen toekomst; een gedeeld verleden

Ons gedeelde persoonlijk leven groeide verder uit elkaar, maar er was nog zoveel meer dat ons verbond. We leiden ieder ons eigen leven, hebben ieder onze eigen afslag genomen op deze rotonde in onze relatie. Maar ons gezamenlijk leven als meeroudergezin bleef. We stelden de kinderen centraal en de opvoeding was nog steeds een gezamenlijk doel. Hoewel wij besloten elkaar als levenspartners in een liefdesrelatie los te laten, zijn we nog steeds verbonden door een gedeeld verleden, houden we nog steeds van elkaar in het heden en blijven we alle drie ouders van onze, nu volwassen, zoons.

Geplaatst op

Van een drierelatie naar een drieoudergezin

Vanuit de gelijkwaardigheid in onze drierelatie ging onze zoektocht verder op het moment dat we ouder(s) werden. Van een drierelatie werden we een drieoudergezin. Onze kinderwens was een gezamenlijke keuze en we deelden de taken, de zorg en de verantwoordelijkheid voor de drie zoons die geboren werden. We hadden alle drie een parttimebaan zodat er altijd één van ons, als ouder, aanwezig was. Er was tijd en ruimte voor de drie tweerelaties om iets te ondernemen, voor eenieder als individu om zichzelf te ontwikkelen en in ons drieoudergezin stonden de kinderen centraal.

Oorzaak en gevolg in plaats van straffen en belonen

De principes, die we met zijn drieën hadden, bleven toen we een drieoudergezin werden. We hadden de Schipper van de Dag voor de volwassenen en de Schipper van de Dag voor de kinderen. Geweldloos verzet was al een onderdeel van mijn denken en binnen de opvoeding kreeg dat verder vorm. Ik geloof niet in straffen, ik geloof niet in belonen en ik geloof niet dat je leert van je fouten. We keken naar oorzaak en natuurlijke gevolgen. Wanneer je een hete pan vastpakt heeft dat, als natuurlijk gevolg, dat je een blaar krijgt. Daar waar er geen natuurlijk of logisch gevolg was, maakten we afspraken over de gevolgen. Je bord niet leegeten had als afgesproken gevolg dat je geen toetje of snoep kreeg. We zorgden bij de afgesproken gevolgen, net als bij de regels van Jiujitsu, dat alles naar verhouding was en passend bij de leeftijd en de ervaring van de kinderen. We waren zelf het voorbeeld.

‘Gelijkwaardigheid betekent dat ouders en kinderen, ondanks al hun persoonlijke verschillen en kundigheden, dezelfde aanspraken kunnen maken op waardigheid en respect’

Ook kinderen hebben vrijheid, ruimte en eigenheid nodig

We geloofden in de vrijheid die volwassen en kinderen nodig hebben om ruimte en eigenheid te kunnen ervaren. We geloofden in waardigheid en respect om te zijn wie je bent, dat je als persoon belangrijk bent en dat emoties er mogen zijn. Daarnaast geloofden we ook in grenzen, in zelfbeheersing en eigen verantwoordelijkheid; alles afgezet naar leeftijd en capaciteiten van het individu. De volwassenen hadden een grotere verantwoordelijkheid in zelfbeheersing en het bewaken van grenzen. De balans tussen vrijheid en grenzen, tussen eigenheid en zelfbeheersing en tussen gelijkwaardigheid en verantwoordelijkheid heeft, in alle vormen van leven, een grote rol. Binnen onze opvoeding waren het ijkpunten.

‘Zoals een vriendje van één van de kinderen vroeg: mamma wanneer zoek jij een tweede pappa net als bij L.’

De mevrouw van haptonomie

Onze principes bleven toen we een drieoudergezin werden en we moesten opnieuw om leren gaan met de verwarring die onze omgeving voelde. Tijdens de zwangerschap en gedurende de babytijd leverde dit soms lastige situaties op. Zoals die keer dat we niet met zijn drieën bij de echo mochten zijn, omdat een kindje maar twee ouders heeft. Of op het consultatiebureau waar zorgelijk gekeken werd naar ons drieouderschap waarbij de vaders een actieve en verzorgende rol op zich namen.

 

Er waren ook positieve reacties zoals die van de mevrouw van haptonomie. Voor haar was het duidelijk dat onze kinderen drie ouders hadden. Zij was ervan overtuigd dat er nooit genoeg volwassenen van een kind kunnen houden en daar hun verantwoording in nemen. Ze leerde ons tijdens de zwangerschappen om contact te maken met onze kinderen, ons te verbinden en ieder contact af te ronden. Zij vertelde ons dat het belangrijk is om je kind mee te nemen in je leven, er onderdeel van te laten zijn en jezelf te betrekken in het leven van je kind(eren). Regelmatig op de dag een korte, waardevolle interactie met een begin, een verbinding en een afronding maakt dat kinderen zich deel van je leven voelen en het leert hen dat ze waardevol voor je zijn.

Positieve reacties kwamen ook, gek genoeg, van vriendjes die zagen dat er altijd een volwassene in huis aanwezig was die aandacht, tijd en zorg had. En zo gebeurde het wel dat een vriendje van één van de kinderen vroeg: ‘Mamma wanneer zoek jij een tweede pappa net als bij L.?’

‘Onze basis was het wederzijds vertrouwen naar elkaar’

Het belang van eigen verantwoordelijkheid

We vonden het belangrijk dat de kinderen, net als de volwassenen, keuzes leerden maken. Ze mochten proberen, onderuitgaan en zelf weer opkrabbelen binnen de veiligheid van ons systeem. Wij waren daar om ze de hand te reiken waardoor ze zichzelf en op eigen kracht, op konden trekken. Wij hadden niet overal een antwoord op; wel waren we er om onze kinderen te bemoedigen en te motiveren om zélf op zoek te gaan naar antwoorden. Onze basis was het wederzijds vertrouwen naar elkaar waardoor de kinderen wisten, dat ze onze hulp altijd in mochten schakelen. Dit stuk eigen verantwoording is belangrijk tijdens het opgroeien. Net als volwassenen, mogen ook kinderen ervaren dat zij kapitein van hun schip zijn; dat verschillende keuzes, verschillende gevolgen hebben en dat ze altijd, op hun innerlijke stem mogen vertrouwen.

 

‘Zo was één van de zoons gevallen met zijn fiets en bleef als een verlamd vogeltje huilend van de schrik liggen. Ik ben naast hem gaan zitten, wachtend tot de schrik voorbij was, wachtend totdat duidelijk werd dat zijn veter tussen de trapper was gekomen en hij niet gewond was. Na 5 minuten was de schrik voorbij, de veter van de trapper gehaald en de tranen gedroogd; we konden weer verder. Ik was aanwezig, zorgde voor bescherming en liet hem op eigen kracht ontdekken hoe hij verder kon’

Geweldloos verzet en waakzame zorg

Vanuit de opleiding ‘geweldloos verzet en waakzame zorg’ investeer je in de relatie met je kind. Je aanwezigheid verhogen wanneer je kind zorgelijk gedrag vertoont is een voorbeeld van zo’n investering. Niet om het ‘winnen’ van de strijd, maar juist om het vol te houden, wat er ook gebeurt, door het aangeven van duidelijke grenzen en het tonen van begrip. Ook de regels van Jiujitsu speelden een grote rol in de opvoeding van onze kinderen. Ga de strijd niet aan, probeer niet alles uit te leggen, geef duidelijke grenzen aan en houd je hier vervolgens aan. In welke situatie je jezelf ook bevindt, de boodschap aan je kind is: ‘Wat je ook doet, wij gaan niet weg; wij zijn je ouders en het is onze plicht.’

 

Kinderen zijn mensen, net als jij en ik

Het gaat over positieve ‘autoriteit’. Als ouder neem jij de verantwoording voor jouw reageren, net zoals je kind leert zijn of haar verantwoording te nemen voor de eigen keuzes. Het is belangrijk dat ouders toezicht houden op hun kinderen. Ze moeten weten waar hun kind is, welke activiteiten het doet en wie zijn of haar vrienden zijn. Kinderen zijn namelijk zoveel meer dan ‘onze kinderen’. Ieder kind is een mens, met een eigen karakter, eigen visie en eigen missie. Het is niet aan ons ouders om een claim te leggen op het leven van een kind: ‘Wij zijn er om onze kinderen, te begeleiden, te ondersteunen en het vertrouwen te hebben dat ze hun weg vinden.’